Σε τρία με τέσσερα χρόνια στην καλύτερη περίπτωση θα ενταχθούν τα φάρμακα που εγκρίθηκαν στην Ευρώπη το 2022 στο συνταγολόγιο του κυπριακού Γενικού Συστήματος Υγείας, ενώ ήδη σε εκκρεμότητα βρίσκονται οι αιτήσεις για έγκριση δεκάδων σκευασμάτων οι οποίες έχουν συσσωρευτεί, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών που ακολουθεί ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, υποστηρίζει η Κυπριακή Ένωση Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης.
Τονίζει ότι «σήμερα, γύρω στα 220 φάρμακα, από τα οποία τα πλείστα δεν είναι πλέον καινούρια, εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός ΓεΣΥ». Τα περισσότερα, όπως ανέφερε μιλώντας στον «Φ» ο πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης Κυριάκος Μικέλλης, «έπρεπε να είναι ήδη διαθέσιμα μέσω του συστήματος υγείας, γεγονός που μεταξύ άλλων, θα μείωνε και το κόστος που καλείται το κράτος να πληρώσει».
«Η εξέταση αιτήσεων για ένταξη φαρμάκων στο προηγούμενο σύστημα (σ.σ. από το υπουργείο Υγείας) είχε σταματήσει το 2018 πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ (σ.σ. αφού οι διαδικασίες έπρεπε να μεταφερθούν στον ΟΑΥ), με αποτέλεσμα να έχει συσσωρευτεί όλα αυτά τα χρόνια ένας τεράστιος αριθμός αιτήσεων προς εξέταση», πρόσθεσε και σημείωσε: «Αν αναλογιστεί κανείς ότι κατά μέσο όρο γύρω στα 40 νέα φάρμακα λαμβάνουν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) κάθε χρόνο, διαπιστώνει πως το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο». Με αυτά τα δεδομένα, είπε συνεχίζοντας ο πρόεδρος της ΚΕΦΕΑ, «και αν δεν γίνει κάτι δραστικό άμεσα, τα φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση το 2022 από τον ΕΜΑ, στην καλύτερη περίπτωση θα εξεταστούν μετά από τρία με τέσσερα χρόνια. Αυτό δεν είναι υγιές για ένα σύστημα υγείας».
«Έχουν περάσει ήδη πάνω από τρία χρόνια από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, κι όμως η κατάσταση σε σχέση με τα καινοτόμα φάρμακα απέχει πολύ απ’ αυτήν που οραματιζόμασταν πριν την εφαρμογή του», είπε και πρόσθεσε ότι οι εταιρείες δυστυχώς, γίνονται καθημερινά, «μάρτυρες παραπόνων από ασθενείς οι οποίοι εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στις ενδεδειγμένες θεραπείες και τα φάρμακά τους, μέσω του ΓεΣΥ».
Με δεδομένο το γεγονός ότι το θέμα της μη ένταξης καινοτόμων και άλλων θεραπειών στο ΓεΣΥ έχει απασχολήσει αρκετές φορές τον τελευταίο χρόνο τόσο την επικαιρότητα όσο και το υπουργείο Υγείας και τον ΟΑΥ, ο πρόεδρος της ΚΕΦΕΑ, υπέδειξε ότι για να βρεθεί μια λύση πρέπει «ο καθένας να είναι έτοιμος να μετακινηθεί από τις δικές του θέσεις», αφήνοντας έτσι σαφείς αιχμές για την στάση που τηρεί ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας.
«Λύσεις πάντα υπάρχουν, το ζητούμενο είναι να είμαστε όλοι έτοιμοι να μετακινηθούμε από τις θέσεις μας, ώστε με πράξεις να βοηθήσουμε τόσο το σύστημα όσο και τους ασθενείς να έχουν πρόσβαση στα ενδεδειγμένα φάρμακα και θεραπείες, εντός ΓεΣΥ», είπε ο πρόεδρος της ΚΕΦΕΑ και εξέφρασε την ετοιμότητα των βιομηχανιών να συνεργαστούν. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «ως φαρμακευτική βιομηχανία βλέπουμε θετικά την πρόταση της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου, η οποία προτείνει την άμεση υιοθέτηση των διεθνώς αποδεκτών κατευθυντήριων οδηγιών (για το κάθε σκεύασμα) και την ένταξη στο ΓεΣΥ όλων των φαρμάκων των οποίων η αξιολόγηση αιτήσεων εξακολουθεί να εκκρεμεί». Ταυτόχρονα είπε, οι βιομηχανίες, δεν είναι «επί της αρχής αντίθετες ούτε στο να συναινέσουν οι εταιρείες στην παραχώρηση, μιας αρχικά χαμηλής έκπτωσης στη χονδρική τιμή και στη συνέχεια να ξεκινήσουν διαπραγμάτευση με τον ΟΑΥ για πλήρη συμφωνία εντός έξι μηνών, η οποία να έχει όμως αναδρομική ισχύ». Με τον τρόπο αυτό, όπως είπε, «αποφορτίζονται σημαντικά οι αρμόδιες επιτροπές του ΟΑΥ σε ό,τι αφορά την εξέταση αιτήσεων που έχουν συσσωρευτεί μετά από τόσα χρόνια, έτσι ώστε να έχουν την ευχέρεια να εξετάσουν νέες αιτήσεις».
Αναφέρεται ότι η πρόταση της ΟΣΑΚ, έχει τεθεί μέχρι σήμερα αρκετές φορές ενώπιον του υπουργείου Υγείας και του ΟΑΥ χωρίς ωστόσο να υιοθετηθεί αφού ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας προβάλλει κάποια επιχειρήματα τα οποία προς το παρόν γίνονται αποδεκτά από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους.
Η μη ένταξη φαρμάκων στο ΓεΣΥ θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και κατά τη διάρκεια σύσκεψης που έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη εβδομάδα υπό τον υπουργό Υγείας. Όπως έχει ήδη δημοσιεύσει ο «Φ» οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες έχουν ετοιμάσει κατάλογο στον οποίο περιλαμβάνονται 196 διαφορετικά φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία δεν έχουν ακόμα ενταχθεί ή δεν έχουν ακόμα ενταχθεί για όλες τους τις ενδείξεις στο ΓεΣΥ. Ο κατάλογος αυτός αναμένεται ότι θα τεθεί προς συζήτηση και θα καθοριστούν τα σκευάσματα που θα ενταχθούν στο Σύστημα εντός των επόμενων 7 μηνών.
Η στασιμότητα ταλαιπωρεί τους ασθενείς
Δυστυχώς, είπε καταλήγοντας ο κ. Μικέλης, «είναι πολύ λίγα αυτά που έχουν γίνει σε σχέση με την ένταξη καινοτόμων φαρμάκων στο σύστημα υγείας, με αποτέλεσμα να εντείνεται η ταλαιπωρία των ασθενών, αλλά και ευρύτερα όσων ασχολούνται με τον τομέα των φαρμάκων». Πρόσθεσε επίσης ότι «η στασιμότητα που παρατηρείται οδηγεί τους ασθενείς στις παράλληλες διαδικασίες που εφαρμόζονται από το υπουργείο Υγείας, παρατείνοντας την ταλαιπωρία τους, ενώ οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν έχουν τη δυνατότητα αποτελεσματικού και έγκαιρου προγραμματισμού».
Σε ό,τι αφορά το συνέδριο που πραγματοποίησε η ΚΕΦΕΑ την περασμένη εβδομάδα κατά το οποίο έγινε αναφορά στην ανάγκη ύπαρξης μετρήσιμων στοιχείων στα συστήματα υγείας και στην επένδυση σε καινοτομία, ο κ. Μικέλλης ανέφερε ότι «κατ’ αρχάς, ένα σύστημα υγείας, όπως και κάθε άλλος οργανισμός, θα πρέπει να ακολουθεί κανόνες χρηστής διοίκησης». Οι διαδικασίες που υιοθετούνται, είπε, «πρέπει να διέπονται από ισονομία, ισότητα, τήρηση χρονοδιαγραμμάτων και διαφάνεια στο χειρισμό φαρμακευτικών προϊόντων και εταιρειών». «Πρέπει επιτέλους», τόνισε, «να υιοθετηθεί μια λογική παραγωγής μετρήσιμων στοιχείων, πάνω στα οποία να λαμβάνονται αποφάσεις και να αξιολογούνται παρεμβάσεις, είτε αφορούν τον τομέα των φαρμάκων είτε όχι».
«Από τη στιγμή που ο καθένας από μας έχει τον δικό του ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο και όλα είναι καταγεγραμμένα ηλεκτρονικά στο λογισμικό του ΓεΣΥ, πρέπει να είναι δυνατή η εξαγωγή μετρήσιμων δεδομένων, χωρίς να επηρεάζονται ζητήματα προσωπικών δεδομένων, τα οποία να αξιοποιούνται για τη διαμόρφωση στρατηγικής και πολιτικής υγείας από το αρμόδιο Υπουργείο». Τα μετρήσιμα στοιχεία, υποστήριξε, «αναδεικνύουν τις ανάγκες, βοηθούν στον καθορισμό στρατηγικής και επένδυσης, ενώ ταυτόχρονα δίνουν τη δυνατότητα αξιολόγησης του αποτελέσματος».
Βασική επιδίωξη του συνεδρίου ήταν «η ανασκόπηση των βημάτων που έχουν γίνει από την ημέρα εφαρμογής του ΓεΣΥ μέχρι σήμερα, η ανάδειξη όσων έχουν επιτευχθεί, αλλά και η εις βάθος συζήτηση των σημαντικών εκκρεμοτήτων που εξακολουθούν να υπάρχουν, με έμφαση στο φάρμακο. Με τη συμμετοχή όλων των σημαντικών εμπλεκομένων φορέων στον τομέα της Υγείας στις εργασίες του συνεδρίου, έγινε ενδελεχής συζήτηση γύρω από την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες και αναζητήθηκαν πρακτικές λύσεις».